Hội nghị có sự tham dự của Sở Công Thương một số tỉnh, thành phố khu vực phía Nam, hơn 10 doanh nghiệp phân phối và trên 30 doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu thủy sản lớn nhất Việt Nam. Chương trình được tổ chức nhằm hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất thủy sản và các doanh nghiệp phân phối tìm kiếm những cơ hội hợp tác đầu tư, liên doanh, liên kết, xúc tiến thương mại mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm thủy sản phục vụ nhu cầu trong nước, thực hiện mục tiêu kích cầu tiêu dùng, đồng thời đẩy mạnh hưởng ứng Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Trần Hữu Linh – Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nhấn mạnh vai trò đặc biệt của thị trường trong nước trong bối cảnh xuất khẩu đối mặt nhiều khó khăn: “Chỉ trong vài tháng qua, thị trường nội địa đã có nhiều chuyển biến, cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ từ Chính phủ và các bộ, ngành. Đây là thời điểm quan trọng để chúng ta nhìn nhận lại vai trò của thị trường nội địa như một dư địa chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển bền vững”.
Cục trưởng chỉ rõ, hiện nay tỷ trọng thuỷ sản nội địa chiếm khoảng 60-70% với các mặt hàng chủ lực bao gồm tôm, cá basa, mực, cá biển; thuỷ sản nhập khẩu vẫn chiếm từ 30-40%. “Chúng tôi muốn lắng nghe các doanh nghiệp, nhà bán lẻ hôm nay cùng thảo luận để làm sao người tiêu dùng Việt dễ dàng tiếp cận thủy sản an toàn, giá cả hợp lý”.
Cũng theo Cục trưởng, để khai thác hết tiềm năng của thị trường nội địa, tăng thị phần tiêu thụ thủy sản sản xuất trong nước, các doanh nghiệp sản xuất thủy sản cần quan tâm phát triển kênh phân phối sản phẩm tại thị trường trong nước, đồng thời cần có sự đồng hành và hỗ trợ tích cực của các doanh nghiệp phân phối lớn.
Trong bối cảnh thị trường thế giới có nhiều biến động khó lường như hiện nay, việc xác định thị trường nội địa với gần 100 triệu dân là thị trường mục tiêu trở thành một chiến lược phát triển bền vững đối với các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu thủy sản. Thị trường nội địa chính là “bệ đỡ” vững chắc, giúp doanh nghiệp ổn định sản xuất, đa dạng hóa kênh tiêu thụ và xây dựng thương hiệu thủy sản Việt với người tiêu dùng Việt.
Đại diện Vasep cho rằng, thị trường nội địa đang ngày càng khẳng định vài trò chiến lược trong mục tiêu phát triển bền vững và dài hạn của doanh nghiệp. Việc gắn tiêu thụ nội địa với xuất khẩu, có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, nguyên liệu, từ đó tăng được sức cạnh tranh.
Thực tế, rất nhiều doanh nghiệp xuất khẩu bài bản, có chỗ đứng trên thị trường quốc tế, nhưng lại khó cạnh tranh trên sân nhà. “Thị trường thủy hải sản hiện nay đang thiếu minh bạch về chất lượng, khi rất nhiều nhà máy sản xuất nội địa đầu tư thấp, giá thành rẻ. Trong khi doanh nghiệp xuất khẩu làm bài bản, chi phí cao (do đầu tư nhà máy đạt chứng chỉ quốc tế, nhân công, thuế…), không thu hút được người tiêu dùng, dù chất lượng vượt trội. Đây là bài toán cân não của rất nhiều doanh nghiệp ngành thủy sản hiện nay,” ông Huỳnh Minh Tường, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) phân tích.
Còn theo bà Nguyễn Kim Hậu – Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thủy đặc sản Seaspimex Việt Nam, sau 30 năm kiên trì phát triển thị trường trong nước song song với xuất khẩu, đến nay tỷ trọng nội địa cũng mới chỉ đạt 30% tổng doanh thu. “Người tiêu dùng trong nước chưa quen với sản phẩm đóng hộp và cho rằng sản phẩm trong nước không bằng nhập khẩu, dù tôi tự tin nhà máy sản xuất không thua kém gì về tiêu chuẩn chất lượng so với quốc tế. Chúng tôi có một sản phẩm nổi bật là ghẹ đóng lon, 95% xuất khẩu và được thị trường Mỹ ưa chuộng, nhưng còn khó khăn khi tiêu thụ nội địa. Trong bối cảnh xuất khẩu khó khăn, chúng tôi kỳ vọng cân bằng 50 – 50 xuất khẩu và nội địa, nhưng khá thách thức,” bà Hậu cho biết.
Đại diện một số hệ thống bán lẻ cho rằng, rào cản lớn nhất hiện nay nằm ở tính ổn định của nguồn cung và sự thiếu minh bạch về truy xuất nguồn gốc, khiến doanh nghiệp khó đảm bảo chất lượng sản phẩm khi đưa vào kênh hiện đại. Các doanh nghiệp chế biến, trong khi đó, nhấn mạnh đến việc người tiêu dùng nội địa vẫn còn tâm lý e dè khi tiếp cận sản phẩm chế biến sẵn, do chưa có đủ niềm tin vào quy trình sản xuất cũng như tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.
Từ thực tế đó, nhiều doanh nghiệp bày tỏ mong muốn có thêm các chính sách hỗ trợ cụ thể từ Nhà nước trong đầu tư hạ tầng phân phối, truyền thông nâng cao nhận thức người tiêu dùng và tạo môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hàng nội địa và hàng nhập khẩu.
Thu Loan
